Strategia Promocji

STRATEGIA PROMOCJI
OSTROWCA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

Spis treści

I. WPROWADZENIE

1. STRATEGIA ROZWOJU LOKALNEGO
2. STRATEGIA PROMOCJI JAKO ELEMENT STRATEGII ROZWOJU

II. DIAGNOZA

1. ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA MIASTA

1.1. Chłonność rynku
1.2. Jakość rynku pracy
1.3. Klimat społeczny
1.4. Infrastruktura techniczna
1.5. Infrastruktura otoczenia biznesu
1.6. Dostępność komunikacyjna
1.7. Transformacja
1.8. Możliwości wypoczynkowe
1.9. Aktywność marketingowa władz lokalnych

2. MATERIAŁY PROMOCYJNE

2.1. Ostrowiec Świętokrzyski - broszura informacyjno-promocyjna (okładka: zdjęcie kościoła na białym tle)
2.3. Ostrowiec Świętokrzyski - publikacja informacyjno-promocyjna (okładka: zdjęcie miasta w efekcie Emboss + 4 zdjęcia)
2.4. Ostrowiec Świętokrzyski - ulotka (z teksturą siatki)
2.5. Ostrowiec Świętokrzyski - teczka ofertowa (okładka marmur ze sztancowaniem na herb miasta)
2.6. Ostrowiec Świętokrzyski - teczka ofertowa (okładka czarna + 7 zdjęć)
2.7. Ostrowiec Świętokrzyski - profil gospodarczy miasta (format A5, okładka blenda żółto-niebieska) - informator
2.8. Ostrowiec Świętokrzyski - film promocyjny
2.9. Ostrowiec Świętokrzyski - serwis www
2.10. Materiały promocyjne - wnioski

3. PROMOCJA w ANALIZIE SWOT

3.1. Pojęcia ogólne
3.2. Analiza SWOT w strategii promocji miasta
3.3. Korzyści z analizy SWOT
3.4. Od analizy SWOT do deklaracji promocyjnych

III. STRATEGIA PROMOCJI INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH W LATACH 1999-2005

1. CELE STRATEGII PROMOCYJNEJ

2. OPIS ZAŁOŻEŃ DOTYCZĄCYCH POSZCZEGÓLNYCH CELÓW

3. ZAŁOŻENIA REALIZACYJNE STRATEGII PROMOCJI INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH

IV. ZAŁĄCZNIKI

1. FORMULARZE INFORMACYJNE DOTYCZĄCE PRZEDSIĘBIORSTW I NIERUCHOMOŚCI
2. PROPOZYCJA WZORU OFERTY PRZEDSIĘBIORSTWA
3. PROPOZYCJA WZORU OFERTY NIERUCHOMOŚCI

Strategia rozwoju gospodarczego gminy czy powiatu jest w Polsce zagadnieniem rozumianym wieloznacznie, ale modnym i robiącym zawrotną karierę. Bywa traktowana jako synonim nowoczesności i wyraz najwyższej racjonalności w procesach planistycznych i w realizacji przedsięwzięć rozwojowych.

Dla naszych potrzeb wystarczy przyjąć prostą definicję: strategia rozwoju jest umiejętnością formułowania długoterminowych celów, a także ich modyfikacji w zależności od zmian zachodzących w otoczeniu, oraz podjęcia działań umożliwiających realizację przyjętych przez daną społeczność priorytetów rozwoju.

Rzeczą bardzo ważną jest, aby jej formuła odpowiadała ambicjom i wyobrażeniom o rozwoju danej społeczności. Musi zarazem odpowiedzieć na podstawowe pytanie: co mamy zrobić, aby działać i rozwijać się w przyszłości?

Przed omówieniem samego dokumentu należy odpowiedzieć na pytania, które wielokrotnie padały podczas prowadzenia prac nad tym dokumentem: dlaczego strategia? Co wynika z posiadania przez gminę, powiat, czy region strategii rozwoju gospodarczego? Aby ten dylemat rozstrzygnąć, należy poruszyć kilka następnych kwestii:

- co należy zrobić, by sformułować nowoczesną strategię?

- kiedy powinny te prace zostać przeprowadzone?

- w jaki sposób opracować dokument?

- komu na tym powinno zależeć i kto ma obowiązek zrealizować cele i zadania, które z takiego dokumentu wynikają?

Budowanie strategii rozwoju stało się jedną z ważniejszych strategicznych dziedzin aktywności samorządu. Wymusza ją bliska perspektywa pojawienia się w zasięgu powiatu szans na uzyskanie udziału w środkach przedakcesyjnych przynależnych Polsce w ramach przygotowań do wejścia w struktury Zjednoczonej Europy, a także coraz pełniej rozumiany jako wspólny interes i podejmowany wysiłek do rozwiązywania problemów lokalnych. Tego typu myślenie zostało wymuszone przez zmiany, jakie zachodzą w Polsce na przestrzeni ostatnich lat:

- gospodarka wolnorynkowa i oddziaływanie na rozwój lokalny wielu czynników, grup nacisku i interesów, które wymaga ukierunkowania i koordynacji;

- reaktywowanie samorządu terytorialnego i przejęcie przez gminy kompetencji zarządczych oraz odpowiedzialności za gminę;

- mechanizm demokratyzacji samorządu - realna odpowiedzialność za decyzje (lub ich brak) przed społecznością lokalną, wyborcami;

- wzrastająca podmiotowość życia społecznego i gospodarczego, wzrost znaczenia praw i obowiązków płynących z bycia członkiem gminy, rosnące oczekiwania stawiane członkom władz samorządowych oraz chęć społecznego uczestnictwa w podejmowanych decyzjach.

Wypracowanie strategii w znaczeniu określenia celów i dróg ich osiągnięcia jest zadaniem podstawowym dla społeczności chcącej odnieść sukces. Powodzenie tych działań, gwarantuje także sukces samorządowych decydentów. By jednak strategię wypracować nie wystarczy chcieć - musi za tymi aspiracjami podążyć świadomość do czego jest taka strategia potrzebna i intelektualna zdolność społeczności gmin i powiatów do pojęcia tego wyzwania.

Miasto Ostrowiec Świętokrzyski, jego władze i społeczność jest świadoma swoich możliwości i ograniczeń, zdolna do wypracowania i - według wszelkiego prawdopodobieństwa - do wdrożenia strategii rozwoju. Podjęcie prac nad tym dokumentem jest tego dowodem.

Podstawową funkcją strategii jest z jednej strony dostarczenie informacji podmiotom gospodarczym, inwestorom i mieszkańcom o długoterminowych uwarunkowaniach rozwoju i sposobach rozwiązywania napotykanych problemów, a z drugiej strony deklaracją władz samorządowych powiatu i gmin do podjęcia określonych działań i przedsięwzięć przewidzianych w dokumencie. Jest to szczególnie ważne wobec kadencyjności władz samorządowych - strategia stabilizuje i ukierunkowuje aktywność władz lokalnych w poszczególnych dziedzinach życia społecznego. Dobra strategia jest podstawowym dokumentem dla długofalowej polityki - także lokalnej - oraz platformą współpracy i współdziałania wszystkich aktorów życia publicznego: samorządu, administracji rządowej, instytucji pozarządowych, podmiotów gospodarczych, wreszcie tych, którzy mogą z niej czerpać najwięcej - mieszkańców.

Rys.1 Schemat współzależności sfer, składających się na rozwój zrównoważony

Formułowanie i realizacja strategii odbywa się w konkretnej rzeczywistości, która niejako tworzy jej ramy funkcjonalne. Należy zabiegać o płynne łączenie założeń polityki gospodarczej i społecznej z polityką przestrzenną i inwestycyjną. W tak pojętym planowaniu strategicznym należy wyróżnić trzy sfery i odpowiadające im dokumenty wynikowe będące ich syntezą:

Problematyką planowania przestrzennego najpełniej zajmują się przepisy ustawy z dn. 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. Ustaw Nr 89 poz. 415 z późniejszymi zmianami), które nakładają obowiązek spójności polityki planowania przestrzennego. Dotyczy to studium zagospodarowania przestrzennego województwa i studium uwarunkowań i kierunków rozwoju przestrzennego gminy.

Zgodnie z art. 67 ust. 3 tej ustawy, z końcem bieżącego roku tracą moc obowiązującą dotychczasowe plany ogólne zagospodarowania przestrzennego, zaś samorządy lokalne zobowiązane są do opracowania do końca 1999 roku dokumentu - „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy". Studium jest aktem planistycznym określającym kierunki polityki przestrzennej gminy. Nie stanowi on podstawy do wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego, ponieważ nie jest aktem prawnym. Plany ogólnego zagospodarowania przestrzennego będą opracowywane na podstawie studium. Studium nie ma określonego czasu obowiązywania i nie może zostać zmienione z zachowaniem trybu określonego w ustawie. Związki pomiędzy strategicznym planowaniem rozwoju miasta, a planowaniem jego rozwoju przestrzennego są oczywiste, dlatego prace nad strategią rozwoju i prace nad opracowaniem dokumentów związanych z przestrzennym rozwojem miasta powinny być uzgodnione.

Możliwe są trzy relacje zachodzące pomiędzy strategią gminy a studium:

- podejście kompleksowe (zakładające integralność studium i strategii);

- studium zostaje oparte na założeniach poprzedzającej go strategii;

- prace nad studium i strategią trwają równocześnie.

Najpowszechniejsze i najbardziej efektywne wydaje się podejście zintegrowane, łączące politykę gospodarczą i przestrzenną, zwłaszcza, że w wielu gminach jednocześnie trwają prace nad studium i strategią.

Tworzenie strategii rozwoju społeczno-gospodarczego gminy pozostaje także blisko przepisów ustawy z 1990 roku o samorządzie terytorialnym (Dz. Ustaw Nr 16, poz. 95 z późniejszymi zmianami), które stanowią, iż do zadań gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, a w art. 18 wśród kompetencji gminy wymienia się „opracowanie programów gospodarczych".

Nie ma wątpliwości, że sukces społeczności lokalnej (każdej!) zależy w dużej mierze od skutecznego i efektywnego zarządzania. Jest ono możliwe tylko wówczas, gdy gmina realizuje cele i zadania podporządkowanej jasnej i co niezwykle ważne, akceptowanej społecznie strategii rozwoju. Kadencyjność władzy samorządowej i zmiany związane z cyklem wyborczym będą zdecydowanie mniej odczuwalne, gdy aktywność kolejnych decydentów wykonawczych będzie realizowała się wewnątrz przyjętej przez społeczność lokalną strategii rozwoju.

Akceptacja społeczna i wiedza obywateli o zawartości dokumentu strategii związana jest bezpośrednio z metodyką prac nad strategią przyjętych podczas jej tworzenia. Założenia jakie Państwowa Agencja Inwestycji Zagranicznych przyjęła, zostaną przedstawione w następnym akapicie.

Posiadanie własnej strategii rozwoju ma jeszcze jeden aspekt, o którym warto wspomnieć - aspekt motywacyjny. Taki dokument to świetne narzędzie motywacyjne, tak dla społeczności lokalnej, jak i władz gminy, powiatu czy regionu. Sytuacja taka upodmiotawia także grupę, która stworzyła strategię.

Na wiele okoliczności oddziałujących na funkcjonowanie miejscowych przedsiębiorstw władze lokalne nie mają żadnego wpływu lub tylko ograniczony. Bywają okoliczności, które zależy od czynników kształtowanych wręcz na wolnym rynku światowym - np. koniunktura międzynarodowa, bariery celne, ceny na giełdach. Nie można również wpłynąć na położenie geograficzne, klimat ani warunki środowiskowe np. ukształtowanie terenu, zasoby naturalne, jakość gleb. Szereg zagadnień tworzących warunki działalności miejscowych firm znajduje się jednak w zasięgu możliwości władz lokalnych. Należy do nich:

- uzbrojenie terenu;                       - bezpieczeństwo publiczne;

- jakość usług komunalnych;         - poziom wykształcenia;

- transport zbiorowy;                     - jakość i dostępność oświaty;

- dostępność gruntów                    - stan środowiska naturalnego;

- dostępność komunikacyjna;         - otocznie biznesu;

- dostępność mieszkań;

- opieka społeczna;

Strategia promocji powinna być integralną częścią strategii rozwoju gminy i odnosić się do wszystkich tych jej elementów, które wymagają działań promocyjnych. Jednym z takich elementów może być promocja w celu przyciągnięcia kapitału zagranicznego.

Ostrowiec Świętokrzyski nie ma przygotowanej, jak dotąd, strategii rozwoju, ani strategii promocji, dlatego prace nad strategią promocji inwestycji zagranicznych muszą przebiegać w nieco odmienny sposób, niż miałoby to miejsce przy opracowanej strategii rozwoju.

Drugim elementem diagnozy jest kompleksowa ocena materiałów promocyjnych miasta. W tej części zawarto również pewne sugestie, które przełożone zostały na konkretne zadania w rozdziale dotyczącym strategii promocji inwestycji zagranicznych.

Podsumowaniem diagnozy jest analiza SWOT, której celem jest wyłonienie najsilniejszych stron miasta. Na tych atutach powinna opierać się jego promocja w celu przyciągnięcia kapitału zagranicznego.

Przyjmujemy, że strategia promocji inwestycji zagranicznych powinna obejmować okres co najmniej pięciu lat. Konieczne jest w tym okresie utrzymanie dyscypliny w realizacji strategii. Dotyczy to zarówno sfery finansowej, jak i organizacyjnej.

Analiza możliwości lokalizacji inwestycji zagranicznych w Ostrowcu Świętokrzyskim dokonana została w dwóch wymiarach. Pierwszy wymiar dotyczy miejsca Ostrowca w opublikowanym przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Rankingu miast powiatowych. Analiza poszczególnych elementów klimatu inwestycyjnego pozwoli określić położenie miasta na tle miast o podobnym statusie administracyjnym w kraju. Wskazane zostaną te elementy klimatu, które stawiają miasto w czołówce krajowej oraz te, których poprawa jest konieczna (o ile możliwa) w celu przyciągnięcia kapitału zagranicznego.

Drugi wymiar prezentuje miejsce Ostrowca Świętokrzyskiego na tle innych miast w regionie. Żadne miasto nie funkcjonuje w oderwaniu od swego otoczenia, dlatego konieczne jest pokazanie siły gospodarczej okolicznych miast. Przesłanką takiego podejścia jest konieczność dostarczenia potencjalnemu inwestorowi zagranicznemu możliwie najszerszych danych o regionie oraz wskazanie elementów przemawiających za inwestycją w danym mieście.

Oba wymiary analiz opierają się przeważnie na oficjalnych statystykach GUS. Te oprócz pewnego przedawnienia (najświeższe dane dotyczy końca 1997 r.) nie zawierają wszystkich, potrzebnych inwestorowi informacji. Dlatego pełna diagnoza wymaga uwzględnienia uzupełniających informacji pochodzących głównie z Urzędu Miasta.

Ogólna atrakcyjność inwestycyjna miasta wynika z analizy 9 klimatów inwestycyjnych. Klimatami tymi są: chłonność rynku lokalnego, jakość rynku pracy, klimat społeczny, infrastruktura techniczna, infrastruktura otoczenia biznesu, dostępność komunikacyjna, skuteczność transformacji gospodarczej, możliwości wypoczynkowe oraz aktywność marketingowa władz lokalnych.

Poniżej prezentujemy szczegółowe oceny składowych atrakcyjności inwestycyjnej, jakie uzyskało miasto w rankingu.

Ostrowiec Świętokrzyski liczył w 1997 r. 78 940 mieszkańców, co dawało mu w omawianej grupie miast pozycję 3., za Lubinem i Inowrocławiem. Analizowana liczba mieszkańców w promieniu 30 km daje Ostrowcowi daleką 120 pozycję (w 1996 r. w promieniu 30 km żyło tu 326,6 tys. ludności). Oznacza to, że miasto jest „osamotnione" w porównaniu z innymi ośrodkami, które pojedynczo dysponują mniejszą liczbą ludności, jednak w perspektywie subregionalnej posiadają większy potencjał.

W latach 1995-1997 średnie saldo migracji wyniosło w mieście - 0,26, co daje Ostrowcowi Świętokrzyskiemu 151 miejsce wśród ocenianych miast i wskazuje na zagrożenia wynikające z odpływu ludności.

Relatywnie dobra jest pozycja Ostrowca Świętokrzyskiego z uwagi na wysokość podatków od osób fizycznych oraz dochody z podatku opłacanego w formie karty podatkowej na mieszkańca. Ostrowiec znajduje się na 114 miejscu w kraju.

Końcowa ocena chłonności rynku lokalnego wypada znacznie poniżej przeciętnej w grupie miast powiatowych.

Na tle miast położonych w sąsiedztwie Ostrowiec Świętokrzyski wyróżnia się liczbą ludności. Drugie co do wielkości Starachowice zamieszkuje ponad 20 tys. mieszkańców mniej. W otoczeniu Ostrowca znajdują się głównie kilkunastotysięczne miasteczka. Prawie wszystkie miasta leżące w sąsiedztwie Ostrowca cechuje ujemne saldo migracji (wykres 1 i 2.). Ostrowiec wypada w tym zestawieniu najsłabiej.

Strukturę wieku ludności w Ostrowcu i miastach sąsiednich prezentuje wykres 3. W Ostrowcu Świętokrzyskim ponad 87% ludności jest w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym, a wyższym odsetkiem charakteryzuje się jedynie Sandomierz. Liczba pracujących wynosi 35 550 osób, z czego 13 600 pracuje w sektorze prywatnym, zaś 21 930 osób w sektorze publicznym, obejmującym również spółki prawa handlowego z przeważającym lub znaczącym kapitałem Skarbu Państwa albo gminy.

Ostrowiec Świętokrzyski charakteryzował się w 1997 r. niemal najniższą w otoczeniu stopą bezrobocia (wykres 4.). W lepszej sytuacji były jedynie: Bodzentyn i Sandomierz. Podobnie jak w całym województwie kieleckim bezrobocie ma tendencję malejącą - odnotowano spadek z 8 433 osób bezrobotnych w 1993 r. do 4 615 osób w dniu 30.09.1998 r. Bezrobocie jest jednak kluczowym problemem władz miasta. Istnieje bowiem poważne zagrożenie wzrostu liczby bezrobotnych w wyniku restrukturyzacji przemysłu hutniczego.

Bardzo dobrze prezentuje się miejsce Ostrowca Świętokrzyskiego ze względu na jakość rynku pracy. Trzy analizowane zmienne stawiają miasto wysoko w wśród miast powiatowych. Liczba ludności z wyższym wykształceniem jako % ludności dorosłej (dokładnie 5,17%) daje miastu 74 miejsce, zaś stosunek liczby uczniów w L.O. do liczby uczniów w szkołach zawodowych (41,64) umiejscawia miasto na 113 pozycji. Ostrowiec Świętokrzyski należy do nielicznych miast powiatowych, w których zlokalizowane są szkoły wyższe (publiczne i niepubliczne) oraz instytuty naukowe. Z dwiema szkołami wyższymi miasto zajmuje miejsce od 3 do 16 wśród miast powiatowych.

Wykres 1. Saldo migracji stałej w 1997 roku /ilość osób/

Wykres 2. Saldo migracji zewnętrznej w 1997 roku /ilość osób/

Wykres 4. Stopa bezrobocia w % 1997 roku

W latach dziewięćdziesiątych obserwowane są w Ostrowcu Świętokrzyskim zdecydowane zmiany w preferencjach absolwentów szkół podstawowych, gdyż młodzież coraz częściej podejmuje decyzję dotyczącą dalszej nauki w liceach ogólnokształcących jako przygotowanie do studiów wyższych.

Część potrzeb w tym zakresie zaspokaja otwarta w 1996 r. Wyższa Szkoła Biznesu i Pedagogiki. Ponadto w Ostrowcu Świętokrzyskim działają filie Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie oraz Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach.

Reasumując Ostrowiec Świętokrzyski należy w grupie miast powiatowych do miast o najlepszej jakości rynku pracy.

Miasto charakteryzuje znaczna aktywność polityczna przy nieco poniżej przeciętnej frekwencji wyborczej. W wyborach samorządowych w 1994 r. na 1 miejsce przypadało średnio 6,86 kandydata (21 miejsce w kraju), zaś średnia frekwencja wyborcza z lat 1994, 1995, 1997 plasuje miasto na miejscu 153.

Ostrowiec zajmuje wysokie miejsce (41) ze względu na liczbę uczniów szkół podstawowych społecznych jako procent ogółu uczniów (dokładnie 0,2%). Miasto należy ponadto do nielicznych miast powiatowych, które posiadają lokalną telewizję.

Słabymi stronami Ostrowca (w porównaniu z innymi miastami powiatowymi) są:

- brak liceów społecznych,

- brak lokalnych stacji radiowych,

- brak prasy lokalnej.

Ogólna ocena klimatu społecznego w mieście osiąga poziom nieco słabszy od przeciętnego.

Ostrowiec Świętokrzyski charakteryzuje się dość dobrą infrastrukturą techniczną (atrakcyjność przeciętna). Wysokie miejsce na tle innych miast powiatowych zapewniają miastu następujące wskaźniki:

- % ludności korzystającej z kanalizacji (91,67%) - 51 miejsce,

- % ludności korzystającej z wodociągu (96,51 %) - 93 miejsce,

Miasto posiada mechaniczno-biologiczną oczyszczalnię ścieków, której modernizacja i rozbudowa zakończyła się w 1997r. Jej przepustowość wynosi 42 tys. m³ na dobę i ocenia się, że zapewni to zaspokojenie potrzeb miasta co najmniej do roku 2015.

Miasto posiada system kanalizacji typu rozdzielczego. Pozbawione możliwości zrzutu ścieków do kanalizacji są takie osiedla jak Gutwin, Koszary i Częstocice. Ponadto miasto jest od dawna całkowicie zelektryfikowane, a ciągłość zasilania zapewnia trójstronny system zasilania sieci. W planach władz miasta jest wyeliminowanie 44 lokalnych kotłowni węglowych, a tym samym znaczne zmniejszenie ilości emitowanych zanieczyszczeń.

Nieco słabiej prezentują się wskaźniki:

- % ludności korzystającej z sieci gazowej (113 miejsce wśród miast powiatowych)

- powierzchnia użytkowa mieszkań oddanych do użytku na 1000 mieszkańców - średnia z lat 1995-1997 (122 miejsce),

- dynamika abonentów telefonicznych w latach 1995 - 1997 (127 miejsce),

- inwestycje komunalne per capita w 1997 r. (144 miejsce),

- inwestycje komunalne per capita średnia z lat 1995 - 1997 (151 miejsce).

Najsłabiej wypada miasto ze względu na liczbę abonentów telefonicznych na 1000 mieszkańców. Z wynikiem - 190,88 zajmuje 221 miejsce wśród 260 miast powiatowych.

W mieście działa dwóch operatorów kablowej sieci telefonicznej: Telekomunikacja Polska S.A. oraz Netia Telekom S.A. jak również trzech operatorów telefonii komórkowej, którzy mają w mieście swoje biura: Centertel, Era GSM i Plus GSM. Jak więc widać w mieście osiągalni są prawie wszyscy operatorzy sieci telefonii komórkowej, jednak jest to już niemal standard wśród miast powiatowych. Ponadto Netia Telekom S.A. wybudowała w Ostrowcu własną, niezależną sieć telefoniczną. Sieć ta została podłączona do nowoczesnej światłowodowej centrali również wybudowanej w mieście.

Na tle miast należących do otoczenia Ostrowiec Świętokrzyski charakteryzował się znacznym przyrostem liczby mieszkań oddanych do użytku w 1997 r. (wykres 5.). Obok Ostrowca jedynie Sandomierz wykazywał znaczny przyrost oddanych lokali mieszkalnych.

Ostrowiec przeważa nad swoim otoczeniem odsetkiem ludności korzystającej z sieci wodociągowej i kanalizacyjnej (wykres 6.). Porównywalny - lecz słabszy - stan infrastruktury technicznej mają jedynie Starachowice i Sandomierz.

Przyrost liczby abonentów w latach 1994 - 1997 w regionie prezentuje wykres 7. Analiza wartości pokazuje, że inwestycje telekomunikacyjne przebiegają „skokowo" i są związane głównie z zakładaniem nowych central. W Ostrowcu Świętokrzyskim w 1996 r. przybyło 3 358 abonentów, a rok później było ich tylko o 331 osób więcej. Opisana dynamika plasuje Ostrowiec na trzecim miejscu pod względem liczby abonentów telefonicznych na 100 mieszkańców (wykres 8.) w regionie. Od Ostrowca znacznie lepiej wypadają Starachowice i Sandomierz.

W Ostrowcu Świętokrzyskim nie ma żadnej centrali bankowej, ani nie działają instytucje otoczenia biznesu typu: agencja rozwoju regionalnego, centrum wspierania biznesu, inkubator przedsiębiorczości etc. Jedyną tego typu organizacją jest lokalne Stowarzyszenie Kupców, Producentów i Rzemiosła. W mieście działa 10 banków i oddziałów banków, a kolejne ubiegają się o ich utworzenie. Przyrost liczby oddziałów bankowych w latach 1996-1998 w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców daje miastu odległą 211 pozycję w Polsce. Lepsze miejsce (159) zajmuje miasto ze względu na przyrost liczby wszystkich podmiotów z sekcji J (pośrednictwo finansowe).

Powyższe wyniki dają ogólną ocenę znacznie poniżej przeciętnej dla miast powiatowych.

Wykres 5. Liczba mieszkań oddanych do użytku w 1997 roku

Wykres 6. Wodociągi i kanalizacja w 1997 roku (w %)

Wykres 7. Przyrost abonentów w latach 1995-96-97

Wykres 8. Liczba abonentów telefonii przewodowej w 1997 roku

Również znacznie poniżej przeciętnej sklasyfikowana jest dostępność komunikacyjna Ostrowca Świętokrzyskiego.

Przez miasto nie przebiegają drogi międzynarodowe, ani nie jest planowana w jego pobliżu budowa autostrad. Ostrowiec leży w odległości ok. 200 km od najbliższego przejścia granicznego oraz nieco ponad 500 km od najbliższego przejścia na granicy zachodniej i najbliższego portu w Gdańsku. Położenie miasta względem lotniska w Warszawie oraz innych lotnisk międzynarodowych i lotnisk lokalnych oceniane jest jako przeciętne (w grupie miast powiatowych).

Ostrowiec Świętokrzyski wypada dość korzystnie na tle innych miast powiatowych ze względu na przebieg transformacji gospodarczej. Czas przemian gospodarczych, to również okres pojawienia się w kraju kapitału zagranicznego. Inwestorzy nadal preferują duże ośrodki miejskie. Nasycenie inwestycyjne w tych ośrodkach powoduje, że inwestorzy szukają nowych miejsc, o niższych kosztach prowadzenia działalności gospodarczej. Miastu udało się ściągnąć 5 inwestorów zagranicznych z listy PAIZ (lista obejmuje inwestorów, którzy ulokowali w Polsce ponad 1 mln USD).

Największe z firm z kapitałem zagranicznym działających na terenie Ostrowca to Terranova Industria Polska Sp z o.o. (kapitał austriacki), Netia Telekom S.A. (kapitał międzynarodowy), Sopolfam Sp z o.o. (kapitał francuski), Gummipol Sp z o.o. (kapitał szwedzki), REMA 1000 (kapitał norweski), Major Julis Meinl (kapitał austriacki), PLUS (kapitał niemiecki), TIP (kapitał niemiecki), REWE (kapitał niemiecki), Statoil Polska Sp z o.o., ETC Sp. Z o.o. (kapitał niemiecki) oraz salony samochodowe Fiat, Opel, Peugeot, Renault, Kia i Daewoo. Daje to miastu 7 miejsce w badanej grupie miast powiatowych. Wadze Ostrowca Świętokrzyskiego zdają sobie sprawę, że rozwój gospodarczy miasta jest również uzależniony od skutecznego przyciąganiu zewnętrznego kapitału (zagranicznego i krajowego). Dla potencjalnego inwestora miasto stara się stworzyć jak najbardziej dogodne warunki do prowadzenia działalności. Dogodne warunki to nie tylko zachęty ekonomiczne w postaci zwolnień i ulg podatkowych, ale również działania podejmowane w celu zwiększenia atrakcyjności terenów przeznaczonych pod inwestycje. Udział inwestycji i remontów w wydatkach budżetowych w ostatnich latach sięgał prawie 30%. Dzięki temu miasto może zaproponować potencjalnym inwestorom atrakcyjne tereny z pełnym dostępem do wszystkich urządzeń komunalnych tj. gaz, energia, woda, kanalizacja, oczyszczalnia ścieków, linie telefoniczne itp.

Ostrowiec zajmuje 46. miejsce ze względu na liczbę zarejestrowanych spółek z udziałem zagranicznym, zaś 87. ze względu na przyrost liczby spółek z kapitałem zagranicznym w latach 1994 - 1997.

Znacznie słabiej prezentuje się miasto, gdy analizujemy zjawiska w odniesieniu do liczby mieszkańców. I tak: w przypadku liczby spółek z kapitałem zagranicznym na 1000 mieszkańców miasto zajmuje 167 miejsce, zaś liczba prywatnych podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców daje miastu miejsce 230.

W mieście nie działa dotychczas żadna spółka notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych.

Potencjał ludnościowy Ostrowca przekłada się na aktywność gospodarczą mieszkańców, chociaż struktura gospodarki jest pod wpływem największego pracodawcy w mieście - Huty Ostrowiec. Miasto przeważa nad innymi z otoczenia liczbą spółek prawa handlowego w sektorze publicznym oraz liczbą zakładów osób fizycznych (wykresy 9 i 10.).

Jedynie pod względem liczby spółek prawa handlowego w sektorze prywatnym Ostrowiec ustępuje miejsca Starachowicom (wykres 11.).

Przyrost liczby rejestrowanych w regionie spółek z kapitałem zagranicznym pokazuje, że jedynie Ostrowiec i Starachowice przyciągają znaczną liczbę inwestorów (wykres 12.).

Wykres 9. Spółki prawa handlowego w sektorze publicznym 1997 roku

Wykres 10. Liczba zakładów osób fizycznych w 1997

Wykres 11. Spółki prawa handlowego w sektorze prywatnym w 1997 roku

Miasto należy do bardziej atrakcyjnych miast powiatowych w Polsce ze względu na możliwości wypoczynkowe. Wskaźnik liczby miejsc noclegowych na 1000 mieszkańców (5,28), daje 124 miejsce, a stopień wykorzystania miejsc noclegowych (miejsce 120). Jednak te inne analizowane zmienne stawiają Ostrowiec w czołówce miast powiatowych.

Ze względu na liczbę hoteli co najmniej trzygwiazdkowych na 1000 mieszkańców, Ostrowiec zajmuje miejsce 38. Z kolei miejsce 47 przypada miastu ze względu na liczbę zwiedzających muzea na 1000 mieszkańców (514 zwiedzających w 1997 r.). Podkreślenia wymaga fakt, iż w pobliżu miasta (ok. 35 km) znajduje się zabytek klasy „0" (Opactwo Cystersów) oraz Świętokrzyski Park Narodowy.

Wysoko oceniana jest działalność promocyjna władz Ostrowca Świętokrzyskiego, głównie dzięki:

- stosowaniu różnego rodzaju zachęt dla przyciągnięcia kapitału (miejsce 4 - 25),

- stosowaniu zróżnicowanych form współpracy władz miasta z lokalnymi przedsiębiorstwami (miejsce 9-27).

To notowanie może być jeszcze poprawione przez uczestnictwo Miasta w targach Investcity czy prezentację w Atlasie Gospodarczym Polski.

Władze Miasta dynamizują promocję przez publikację folderów z ofertami inwestycyjnymi i ogłoszenia w środkach masowego przekazu. Różnorodność stosowanych form reklamy miast, jest wśród miast powiatowych, dość powszechna. Ponadto wyeliminowania wymagają słabe strony np. materiałów promocyjnych, o czym piszemy poniżej.

Inwestorzy, dla których oferta Ostrowca Świętokrzyskiego wyda się atrakcyjna mogą liczyć na przychylność władz i instytucji zaangażowanych w zmiany i rozwój miasta.

W porównaniu z innymi miastami powiatowymi dość słabo prezentują się ulgi dla nowych inwestorów oferowane przez Władze Miasta.

2. MATERIAŁY PROMOCYJNE

W tej części strategii poddano ocenie udostępnione przez Władze Miasta materiały promocyjne Ostrowca Świętokrzyskiego. Zwracamy uwagę na różnorodność istniejących materiałów promocyjnych. Pozwoli to zaoszczędzić środki finansowe przeznaczone na produkcję nowych, ulepszonych.

2.1. Ostrowiec Świętokrzyski - broszura informacyjno-promocyjna (okładka: zdjęcie kościoła na białym tle)

Zalety - spójność wizualna z materiałem "Panorama gospodarcza", dobra jakość papieru wewnątrz broszury, dobrze napisany tekst przekazujący wiele informacji na temat miasta i regionu, dobry dobór tematów. Należy jednak położyć większy nacisk na promocyjny charakter materiału np. poprzez zaakcentowanie atrakcyjności lokalizacji, ulg inwestycyjnych itp.

Wady - mało profesjonalna jakość i obróbka zdjęcia zamieszczonego na okładce, brak mapki ułatwiającej lokalizację miasta na tle całego kraju i województwa (z uwzględnieniem infrastruktury komunikacyjnej miasta i okolicy), brak zdjęcia prezydenta miasta umieszczonego przy słowie wstępnym na początku broszury (nie byłoby potrzeby umieszczania fotografii, gdyby tekst był sformułowany jako wystąpienie wstępne Władz Miasta), brak spójności zamieszczonych, często banalnych zdjęć z sąsiadującym tekstem (np. rozdział "Krótki poradnik inwestora". Np. w rozdziale "Zabytki Ostrowca i okolic" czytamy, że Ostrowiec "nie posiada obiektów o znaczeniu historycznym" - to antypromocja; proponujemy "delikatne" przeredagowanie tekstu np.: "Ostrowiec Świętokrzyski to miasto stosunkowo młode z obiektami o zróżnicowanej wartości historycznej. Sporządzona ostatnio lista godnych uwagi zabytków - materialnych śladów... ". Zwracamy również uwagę na rozdział „Gospodarcze warunki rozwoju miasta”, który należałoby ponownie zredagować i np. zamiast pisać, że „wśród 850 miast polskich Ostrowiec Świętokrzyski pod względem liczby mieszkańców plasuje się na początku szóstej dziesiątki, a więc należy do miast średnich", można to ująć w bardziej promocyjny sposób i napisać np., że ‘Ostrowiec Świętokrzyski jest liderem wśród polskich miast średniej wielkości'. Zdecydowanej poprawy wymaga jakość zdjęć. Zbędna jest naszym zdaniem tekstura kartek, często w nieodpowiednim kolorze utrudniająca czytanie umieszczonego na niej tekstu. Zwracamy uwagę na miejscami niedopracowany tekst w wersji angielskiej np. produkcja to manufacturing (nie production), czy budownictwo to construction (nie building engineering).

W kolejnych edycjach broszury konieczne jest umieszczenie daty wydania, co jest szczególnie ważne przy analizie wszelkiego rodzaju danych zawartych w broszurze np. rozdział „Ostrowiec Świętokrzyski w liczbach" (antypromocyjne są również dane dotyczące zameldowań i wymeldowań z pobytu stałego w mieście, a ponieważ nie są to kluczowe dane, lepiej je pominąć). Przy podawanych numerach telefonów konieczne jest dodanie numerów kierunkowych.

Wykres 12. Przyrost liczby rejestrowanych spółek z udziałem kapitału zagranicznego

Wady - czarny kolor okładki nie pozostający w spójności z żadnym kolorem używanym w logo lub/i w logotypie miasta, bardzo słaba jakość fotografii, nieodpowiedni papier, niezbyt odpowiednie umiejscowienie słowa od Prezydenta Miasta, niepotrzebne, mało estetyczne i mało czytelne grafiki znajdujące się na wszystkich stronach teczki, niepotrzebna ingerencja w herb miasta (nie dotrzymanie standardów), zastosowanie naklejek informujących o zmianie danych teleadresowych (na ostatniej stronie okładki) co jest mało estetyczne, mało promocyjne i raczej nie stosowane, błędna pisownia miast na mapie (Bucareszt, Bon, Vilno). Należy zastosować albo pisownię polską albo angielską i kontynuować w jednym języku, brak adresu www.